Ancak ileri görüşlü bir Hollandalı’nın çalışmaları, bir İngiliz pazarlamacının anlayışlılığı ve dinamik bir İtalyan’ın çabası olmasaydı, bir dizi Olimpiyat boykotunun varoluşsal bir tehdit oluşturduğu bir dönemde, Dünya Atletizm Şampiyonası hiçbir zaman dünyanın en büyük atletizm şampiyonası haline gelemezdi. 

Spor takvimini Dünya Atletizm Şampiyonası olmadan hayal etmek zor ve bu takvimi başlatmanın önemli çabaları 1976 ile 1981 yılları arasında o zamanlar Uluslararası Amatör Atletizm Federasyonu’nun başkanı olan Hollandalı Adriaan Paulen’ tarfından gerçekleştirlmiştir.

Paulen’in başkanlığı sırasında yakın işbirliği içinde çalışan ileri görüşlü bir spor pazarlamacısı olan Patrick Nally, “Sporu saf amatör statüsünden çıkarma vizyonu paulen’nin” diyerek onun çabalarını bize ulaştıryor..

Paulen, başkanlığı 30 yıl boyunca yürüten Britanya’nın 1928 Olimpiyat 400 metre engelli şampiyonu Lord Burghley’den devraldıktan sonra, sporunun rekabet ufkunu ve ticari olanaklarını genişletmeye koyuldu.

1902 doğumlu Paulen, 1920-1928 yılları arasında üç Olimpiyat Oyununa katılan 400 m ve 800 m koşucusuydu. Ayrıca Monte Carlo Rallisinde sekiz kez yarıştı ve uluslararası düzeyde futbol oynadı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra, Nazi işgaline karşı direniş için yaptığı çalışmalardan dolayı ABD Özgürlük Madalyası’nı ve Hollanda’nın en yüksek askeri onurunu aldı.

Nally’nin hatırladığı gibi, 1985’te ölen Paulen, atletizm için yeni bir geleceğin çerçevesini çizmek için geniş spor deneyiminden yararlandı.

“Futboldaki gelişim çalışmalarını görünce aynısını atletizm için de istedi” diye açıklıyor. “1977 Dünya Kupası’na ve 1983 Dünya Şampiyonasına öncülük etti.”

1913’ten bu yana IAAF, Olimpiyatları atletizmde dünya şampiyonası olarak görüyordu. Ancak 1960’ların sonlarına gelindiğinde bazı IAAF üyeleri kendi küresel etkinliklerini düzenleme konusunda spekülasyon yapıyordu; SSCB Atletizm Federasyonları Başkanı Gavril Korobkov da ilk kışkırtıcılardan biriydi. Paulen, üyeleri Olimpiyat Oyunlarından ayrı bir atletizm Dünya Şampiyonası düzenleme fikrini onaylamaya ikna ettiğinden, bu fikirler 1978’de Porto Riko’daki IAAF Konseyi toplantısında gerçeğe dönüştü.

1983 için belirlenen ilk şampiyonluklar, Paris’teki 1980 IAAF Konseyi toplantısında verildi; burada 1952 Olimpiyatlarına ev sahipliği yapan Helsinki, Stuttgart’ı altıya karşı 11 oyla mağlup ederek hak kazandı.

1983 Dünya Şampiyonası’ndan önce iki IAAF dünya şampiyonası etkinliği düzenlendi.

1976 ‘Dünya Şampiyonası’ tek bir etkinlikten oluşuyordu; erkekler 50 km yürüyüş yarışı, Montreal Oyunları Olimpiyat programından çıkarıldı. Dört yıl sonra, 1980 Dünya Şampiyonası, yeni onaylanan iki kadın yarışmasında (400 m engelli ve 3000 m) benzer bir işlevi yerine getirdi; bunların hiçbiri henüz 1980 Moskova Olimpiyatları zamanında Olimpiyat programına girmemişti.

Nally ve BBC yorumcusu Peter West, 1969’da pazarlama şirketi West Nally’yi kurdu ve şirket, organizatör federasyonlar adına dünyanın en büyük spor turnuvalarına sponsorluk haklarının ‘mavi çip’ şirketlerine sunulmasına öncülük ederek spor endüstrisini yeniden şekillendirmeye devam etti. – FIFA, Uluslararası Olimpiyat Komitesi ve 1976’dan itibaren IAAF ile ortaklaşa faaliyet göstermektedir.

West Nally web sitesinde yer alan ilk faaliyetlerin özeti, ekibin “geniş bir atletizm etkinliği yelpazesi geliştirmek için Adriaan ile yakın işbirliği içinde çalıştığını” hatırlatmaktadır:

“1976 yılında Atletizm Dünya Kupası ve Uluslararası Teknik Yardım programına ilişkin bir belge hazırlandı. 1978’de IAAF, ilk Atletizm Dünya Şampiyonası’nın taslak kurallarını onayladı ve West Nally, pazarlama ve kaynak yaratma yönlerini planlamak için çalışmaya başladı.

“1981 yılında Patrick Nally, IAAF Başkanı olarak görevi devralan Dr. Primo Nebiolo ile görüştü. Atletizmde ilk Dünya Şampiyonasına ilişkin tartışmalar alevlendi ve finansmanı, sponsorları ve televizyon yayınını güvence altına almak için West Nally atandı.

“1983 yılında Helsinki’deki Birinci Dünya Atletizm Şampiyonası gerçeğe dönüştü.”

Sporun küresel şampiyonalarının öncüsü olarak, 2-4 Eylül tarihleri arasında Düsseldorf’ta düzenlenen 1977 Dünya Kupası, spor için önemli bir etkinlik olduğunu kanıtladı. 

Sekiz takım (Avrupa, Doğu Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Amerika, Afrika, Okyanusya ve Asya, erkeklerde Batı Almanya ve kadınlarda Sovyetler Birliği dahil) arasındaki bu yarışma, bazı unutulmaz bireysel performanslara yol açtı.

En önemlisi, erkekler 1500 metrede, geçen yıl Montreal’de Olimpiyat yarı finallerine ulaşan Britanyalı 21 yaşındaki Steve Ovett’in, son Olimpiyat şampiyonu Yeni Zelandalı John Walker’ın da dahil olduğu bir yarışma alanında en üst yerlere çıktı.. Bir orta mesafe yarışında şimdiye kadar tanık olunan en heyecan verici tempo hızı değişikleri  Ovett, düzlükte birkaç adım farkla kazandı. 

Ayrıca, erkekler 800 metrede Küba Olimpiyat 400 metre ve 800 metre şampiyonu Alberto Juantorena’nın, ülkesinin boykot etmesi nedeniyle 1976 Montreal Olimpiyatlarını kaçıran Kenyalı Mike Boit’e karşı kazandığı az farkla zafer de özel bir izlemeydi.

Juantorena ayrıca 400 metrede üçüncü sırayı almasını protesto etmesi dünya şampiyonasınını gündemlere taşıdı .Juantorena burada başlangıç silahını duyamadığını ve ardından  yavaş bir başlangıç yaptığını öne sürdü.. Yarış ertesi gün tekrar yapıldı ve bu sefer Kübalı birinci oldu.

İki yıl sonra ikinci IAAF Dünya Kupası Montreal’de gerçekleşti ve Afganistan’la ilgili uluslararası gerilimlerin Olimpiyatlarda bunun olmasını engellemek üzere olduğu bir zamanda yine Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ve doğu bloğundan sporcuların rekabet etmesine olanak tanıdı.

Amerika Birleşik Devletleri 1980 Moskova Oyunlarını boykot etti ve doğu bloku ülkeleri de 1984 Los Angeles Oyunlarında aynısını yaptı. 

Bu Dünya Kupasında ayrıca, Etiyopyalı Miruts Yifter – ‘Yifter the Shifter’ın 5000 metre ve 10.000 metre çiftte başarısı , ABD’li Ed Moses’ın 400 metre engellide eşsiz performansı ve vatandaşı Evelyn Ashford’un 100 metre zaferi ,Doğu Almanya’nın Marlies Gohr’ zaferi de dahil olmak üzere  muhteşem  yarışmalar izlendi 

Nally, “Düsseldorf’taki 1977 Dünya Kupası önemliydi çünkü başlangıçtı” diyor. “Açıkçası Olimpiyatlar, Münih’te yaşananlar ve Montreal’de yaşananlar nedeniyle zorlu olmaya başlamıştı ve bu da pek iyi gitmedi.

“Dolayısıyla Adriaan Paulen ve diğerleri, özellikle de Paulen, atletizmin Olimpiyatlara kıyasla kendi yarışmalarına uyum sağlaması ve daha zorlu hale gelmesi gerektiğinin farkındaydı. Tabii ki Dünya Şampiyonasına öncülük etti.

“Sporun tamamen amatör olarak kalamayacağını, dolayısıyla daha fazla profile ve daha fazla fırsata ihtiyaçları olduğunu fark etti. 1977 Dünya Kupası, yeni uluslararası etkinlikler yaratmanın ilk adımıydı ve iyi gittiği için dünya şampiyonası tartışmalarına yol açtı.”

1978’de, dünya çapında düzenlenen Altın pist, Altın Sırıkla Atlama ve Altın Cirit gibi seçilmiş yarışmalarda önemli miktarda para ödülü sunan bir başka Nally/Paulen yeniliği olan Altın Seri başladı.

Nally, “Tüm bunlar Paulen’la birlikte daha fazla uluslararası ilgi ve bu sporculara ödeme yapılması gerekebileceği konusunda farkındalık yaratmaya yönelik bir planın parçasıydı” diyor. “Yeni açık dalgayı kanıtlamaya başlamak için Altın Seriyi kullandık.

“Adriaan’ın yerde bir jumbo jet üzerinde oturup Steve Ovett’in Altın Mil’i kazandığını gördükten sonra Tokyo’dan geri döndüğünü hatırlıyorum ve biz 1978’de Dünya Şampiyonası’nın 1983 deki şampiyonlarını belirleyecek.” tüm düzenlemelerini ve yapısını yazıyorduk. 

1983 Dünya Şampiyonasına giden yolda temel kaygılar para ve katılımdı.

Nally, “O zamanlar mali açıdan işler şimdiki gibi değildi” diye anımsıyor. “Sponsorluk konusunda yeni başlıyorlardı çünkü etkinlikler için sınırlı sayıda sponsora özel bir yaklaşım yaratmıştık. Yani parayla ilgili bir sorun vardı çünkü etkinliğin finansmanı için paraya ihtiyacı vardı. 

“Finli organizatörlerin tüm sorumluluğu üstlenemeyeceği aşikar, bu yüzden organizatörlere en azından asgari miktarda finansman sağlayacak bir plan bulmamız gerekiyordu. Bu daha sonra West Nally’nin Arjantin’deki 1978 Dünya Kupası finalleri için FIFA ile yaptığına benzer bir ticari sponsorluk programı yapmamız üzerine inşa edildi ve bunu İspanya’daki 1982 Dünya Kupası finallerinde yapmaya devam ettik.

“Büyük ölçüde Japonya’nın yönlendirdiği bir sponsor paketi oluşturduk; TDK ve Seiko (bugün hala Dünya Atletizm Şampiyonası’nın ortakları) ilk büyük destekçilerimizden bazıları oldu.

“Açıkçası finansman önemliydi. NBC ile yaptığımız gibi, uluslararası katılımın sağlanması, Amerika Birleşik Devletleri’nden emin olunması ve dolayısıyla iyi bir TV yayıncısının kurulması da aynı şekildeydi.

“Bütün önemli ulusların bunu desteklemesini sağlamak önemliydi, çünkü karşı karşıya oldukları drama ve boykotlar devam ederse, potansiyel olarak Olimpiyatların alternatifi olarak görülüyordu” diye eklemektedir.

“Finlandiya’daki organizasyon komitesinin kendini adamış, atletizm bilgisine sahip ve iyi tesislere sahip olması işleri kolaylaştırdı. Ama bu ilk seferdi, bu yüzden kuralları temiz bir sayfaya yazıyorduk çünkü bu daha önce hiç yapılmamıştı.” 

Sonunda, açılış şampiyonalarına 153 ülkeden 1333 sporcu katıldı. Ve unutulmaz atletizm anıları yarattılar.

Carl Lewis erkekler 100 metre ve uzun atlama şampiyonluğunu kazandıktan sonra 4×100 metrede ABD’yi 37.86’lık dünya rekoruyla altın madalyaya taşıdı.

Cirit yarışına olan tarihi sevgileriyle ev sahibi taraftarlar için, Tiina Lillak’ın altıncı ve son çabasıyla kadınlar şampiyonluğunu kazandığını görmenin heyecanı vardı.

İrlandalı Eamonn Coghlan, 5000 metre şampiyonluğunu heyecan verici bir şekilde kazandı ve son 200m de liderliği ele geçirirken artan neşesini gizleyemedi. Britanyalı 22 yaşındaki Steve Cram ise 1500 metre şampiyonluğunu Said Aouita, Steve Scott ve Ovett gibi yeteneklerin önünde elde etti.

Nally, “Olağanüstü derecede heyecan vericiydi” diye anımsıyor. “Çünkü bu şampiyona daha önce hiç yaşanmamıştı. Çok bilgili Amerikalılar, İsviçreli ve Doğu Avrupalı gözlemcilerle birlikte tribünlerde oturuyordum ve ilk kez bir Olimpiyat dışında bu seviyede bir  yarışma ve izleyicilerini görmenin heyecanı inanılmazdı.

“Muhtemelen bunu başından beri dahil olma ayrıcalığına sahip olduğum en ödüllendirici etkinliklerden biri olarak söyleyebilirim.”

Ayrıca, Alman haber ajansı Sport-Informations-Dienst adına Helsinki’deki etkinliğe katılan gazeteci Olaf Brockmann da başından beri oradaydı . O zamandan beri her Dünya Atletizm Şampiyonasında rapor verdi.

“Şehirdeki ve stadyumdaki atmosfer, Helsinki’deki Dünya Şampiyonasını benim için unutulmaz bir deneyim haline getirdi” diyor. “Bugüne kadar, 1983 Dünya Şampiyonası – muhtemelen prömiyeri olduğu için – atletizmde en sevdiğim Dünya Şampiyonalarından biri olmaya devam ediyor.

“Bu etkinlik, Sport-Informations-Dienst’in editörü olarak benim vedamdı . Gazeteciliğe benim için en büyük veda hediyesi, Willi Wulbeck’in 800 metrede Almanya rekoru olan 1:43.65’lik derecesiyle elde ettiği sansasyonel zaferdi. Onun eve doğru altın madalyaya giden fırtınalı koşusunu hâlâ net bir şekilde görebiliyorum ve zaferinin ardından virajda yankılanan “Williii, Williii” bağırışları bugün hala kulaklarımda çınlıyor.”

Wulbeck, o zamandan beri 1983 finalinde giydiği çivilerden birini Dünya Atletizm Müzesi’ne bağışladı .

Brockmann, “Dünya Şampiyonası tarihindeki en güzel anlardan biri de Helsinki’de yaşandı: Tiina Lillak cirit atmada son denemesinde 70,82 m ile Finlandiya adına altın madalya kazandı” diye ekliyor. “55.000 seyircinin tezahüratları ve tribünlerdeki mavi-beyaz bayrak denizi hafızamda kalacak.”

IAAF, ilk Dünya Şampiyonası için tüm seyahat masraflarını karşılama sözü verdi. 1983 yılı IAAF Bülteni No 1’in başyazısında yazan Nebiolo şunları söyledi: “1983, IAAF için hayati önem taşıyan bir yıl; dünyanın her yerindeki atletizm hayranlarının uzun zamandır sürdürdüğü bir rüya gerçeğe dönüşecek – dünyanın en iyi sporcuları tek bir yerde bir araya gelecek.” 

2 No’lu Bülten’de Nebiolo şu yorumu yaptı: “Helsinki’yi seçme kararının isabetli bir karar olduğu ortaya çıktı. 1983 Dünya Şampiyonası, büyümemizde bir başka önemli adımdır ve gelecekte mirasımızın önemli bir dönüm noktası olarak yıllar  boyu hatırlanacağından eminim. 

Nebiolo, Bülten No. 3’te şunları ekledi: “Dünya atletizm şampiyonası, IAAF tarafından bugüne kadar atılmış en büyük ileri adımdı.”

Uzun yıllar The Times’ın baş spor yazarı ve 20 yıldır Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin resmi tarihçisi olan David Miller, Nebiolo’nun 1981 de başkanlığı devraldıktan sonra atletizmi kendi kader yolunda tutacak güce ve dinamizme sahip olduğu için itibar ediyor. . 

Miller, “Nebiolo, tüm duruşlarıyla atletizm sporunun statüsünü ve itibarını geliştirmek için büyük çaba harcadı” diyor.

“Onun yönetimi altında atletizm, etkinlik programı açısından tartışmasız tarihinin herhangi bir döneminden daha fazla ilerleme kaydetti. 

“Hatırladığım en önemli dönüm noktalarından biri 1987’de Roma’da düzenlenen muhteşem Dünya Şampiyonasıydı. Bu, Sergey Bubka ve Carl Lewis gibi ustaların oluşturduğu, kişilik açısından atletizmin altın çağıydı.”

Yeni başlayan etkinliğin iki başarılıyarışmasının tamamlanmasıyla Dünya Atletizm Şampiyonası deyim yerindeyse uçusa geçti. ve 40 yıl sonra dünyanın en büyük spor etkinliklerinden biri haline geldi.

Dünya Atletizm adına Mike Rowbottom